Per Petterson de kralenrijger in ‘Twee wegen’

Soms zijn er van die boeken die je niet in een keer kúnt uitlezen omdat ze je gevangen houden, omdat je er in wilt blijven lezen. Je wilt de sfeer vasthouden en me je meedragen. Maar nu heb ik het toch uit: ‘Twee wegen’ van Noor Per Petterson. Een boek vol melancholie, over vriendschap, over vroeger vooral ook, over een tijd zonder mobiele telefoons maar wel met veel armoede en eenzaamheid.
Petterson schrijft geen rechttoe-rechtaan verhaal. Het kost moeite om in het boek thuis te raken. Het staat hoog genoteerd in de toptienlijst van dit moment, werd in De Wereld Draait Door uitgeroepen tot het boek van de maand, maar ik betwijfel of veel lezers het geduld kunnen opbrengen om het boek uit te lezen.

Petterson beschrijft minutieus bepaalde scenes, soms vanuit verschillende personages: een gesprek bij de benzinepomp, schaatsen op een vijver. Alles van dat moment komt de lezer te weten en aan de hand van die momenten leer je de twee hoofdpersonages kennen, de vrienden Jim en Tommy. Veel over hun verleden en ook hoe het nu met hen gaat.

Eigenlijk gebeurt er weinig in het boek, het is een kralenketting van gebeurtenissen, heden en verleden verspringen steeds weer, de ene scène na de andere, vaak zonder verband. Maar hoe beter je de twee hoofdpersonen leert kennen, hoe intenser de geschiedenis wordt daar, ergens op het platteland van Noorwegen, zo’n veertig kilometer buiten Oslo. Gebeurtenissen van vroeger spelen nog altijd door in het heden, Jim die zo succesvol aan het leven begon is de verliezer en de stumper Tommy die zijn school niet eens afmaakte, lijkt geslaagd te zijn in het leven.

Sober is de stijl van Petterson, indringend ook; anders dan de vlotte detectiveschrijvers uit Scandinavië. Je moet hier  als lezer zelf aan het werk: de ruimte tussen de regels invullen.

Per Petterson Twee wegen ISBN 9789044526431 | paperback | 315 pagina’s| Uitgeverij De Geus | maart 2014
| goed vertaald door Marin Mars. Oorspronkelijke titel ‘jeg nekter’ = ik weiger.